بررسی تأثیر تنش کم آبی بر رشد میزان اسانس و برخی صفات فیزیولوژیک چهار رقم ریحان (Ocimum basilicum L.)

Authors

  • بهمن زاهدی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
  • حسن مومیوند گروه علوم باغبانی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه لرستان خرم اباد ایران
  • سمیه کریمی دانشگاه لرستان،دانشکده کشاورزی،گروه علوم باغبانی
Abstract:

سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی که پراکنش، رشد و تولید موفق محصولات گیاهی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، میزان آب در دسترس گیاه است. خشکی بهعنوان مهم‌ترین عامل غیرزنده محدودکننده‌ی رشد و عملکرد گیاهان، باعث بروز یا تشدید سایر تنش‌ها مخصوصاً تنش کمبود عناصر غذایی در گیاه نیز می‌شود. از طرفی دیگر تحت شرایط تنش کم آبی، گیاهان مقادیر مشابهی از متابولیت‌های اولیه در مقایسه با شرایط بدون تنش تولید می‌کنند و چون تحت شرایط تنش، گیاه میزان تولید بیوماس و ماده خشک خود را کاهش می‌دهد، لذا مقادیر زیادی از این متابولیت‌های اولیه به سمت تولید متابولیت‌های ثانویه می‌روند. پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی میزان رشد، اسانس و برخی صفات فیزیولوژیکی چهار رقم ریحان تحت شرایط تنش کم آبی انجام گرفت. مواد و روشها: آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملا ً تصادفی در شرایط گلخانه در سال 1396 انجام گرفت. چهار رقم تجاری ریحان (شامل ارقام سبز ایرانی، بنفش ایرانی، گنوس و آمیتیست) بهعنوان فاکتور اول و تنش خشکی در چهار سطح (شامل آبیاری درحد 100، 85، 70 و 55 درصد ظرفیت زراعی) بهعنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. ویژگی‌هایی مانند وزن تر و خشک گیاه، وزن تر و خشک ریشه، درصد اسانس، عملکرد اسانس، کلروفیل، مالون‌دی‌آلدئید، پرولین، کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و مقاومت روزنه‌ای اندازه‌گیری شد. داده‌ﻫﺎی به‌دست آمده از آزمایش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم افزار Minitab ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳه‌ی آﻣﺎری ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻳﺴه‌ی ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‌ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش آزمونLSD در سطح 05/0 انجام ﮔﺮﻓﺖ. یافته‌ها: نتایج نشان داد تنش کم آبی باعث کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و فتوسنتز در همه ارقام شد. علاوه بر این، تحت تأثیر تنش خشکی، وزن تر و خشک ریشه و هدایت روزنه‌ای کاهش و میزان پرولین، مالوندیآلدئید، کلروفیل و آنزیم‌های آنتیاکسیدان افزایش نشان دادند. با این وجود شدت تغییرات این صفات در ارقام مورد مطالعه متفاوت بود و در اغلب موارد شدت کاهش صفات مختلف در رقم گنوس کمتر از سایر ارقام بود. در مقایسه بین ارقام نیز، ارقام سبز ایرانی و گنوس بیش‌ترین میزان وزن تر و خشک بوته را دارا بودند. علاوه بر این، بیشترین درصد اسانس مربوط به رقم گنوس بود. نتیجه گیری: رقم گنوس بیش‌ترین وزن تر و خشک اندام هوایی، بالاترین درصد اسانس و بیش‌ترین میزان هدایت روزنه‌ای را به خود اختصاص داد و به‌عنوان رقم متحمل جهت کشت در شرایط کم آبی بهمنظور استحصال اسانس توصیه می‌شود. واژه‌های کلیدی : پارامترهای فیزیولوژیک، تنش کم آبی، اسانس، پارامترهای فتوسنتزی

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر تنش کم آبی و کود فسفر بر روی برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و درصد اسانس ریحان ). )Ocimum basilicum L

جهت بررسی اثر سطوح تنش کم آبی و کود فسفر بر خصوصیات کیفی و درصد اسانس ریحان). Ocimum basilicum L ( آزمایشیبه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1388 به اجرا در آمد.فاکتورهای مورد آزمایش شامل تنش کم آبی)خشکی( در 3 سطح ) 100 ، 80 و 60 درصد ظرفیت مزرعه( و کود فسفر در 3 سطح ) 0، 50و 100 کیلوگرم در هکتار ( بود. با افزایش شدت تنش خشکی در صد پ...

full text

تأثیر کودهای بیولوژیک بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)

مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی می‌باشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل‌ملاحظه مصرف نهاده‌های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی به‌صورت گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 5 تیمار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان بر روی گیاه دارویی ریحان (Ocimum b...

full text

تأثیر تنش کم آبی و کود فسفر بر روی برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و درصد اسانس ریحان ). )ocimum basilicum l

جهت بررسی اثر سطوح تنش کم آبی و کود فسفر بر خصوصیات کیفی و درصد اسانس ریحان). ocimum basilicum l ( آزمایشیبه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1388 به اجرا در آمد.فاکتورهای مورد آزمایش شامل تنش کم آبی)خشکی( در 3 سطح ) 100 ، 80 و 60 درصد ظرفیت مزرعه( و کود فسفر در 3 سطح ) 0، 50و 100 کیلوگرم در هکتار ( بود. با افزایش شدت تنش خشکی در صد پ...

full text

تأثیر کودهای بیولوژیک بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (ocimum basilicum l.)

مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی می باشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی به صورت گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 5 تیمار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان بر روی گیاه دارویی ریحان (ocimum b...

full text

تأثیر کودهای بیولوژیک بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (ocimum basilicum l.)

مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی می باشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی به صورت گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 5 تیمار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان بر روی گیاه دارویی ریحان (ocimum b...

full text

تأثیر محرک زیستی کیتوزان بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ریحان بنفش (Ocimum basilicum L.) تحت تنش کم آبی

گیاهان دارویی واکنش‌های متفاوتی نسبت به تنش خشکی در عملکرد و مواد مؤثر تولیدی دارند. ریحان (Ocimum basilicum L.) به عنوان یک گیاه دارویی کاربرد زیادی در درمان بسیاری از بیماری‌ها دارد. کیتوزان از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه‌های قارچی، باعث تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می‌شود. این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش کمبودآب (100، 60 و 30 درصدظرفیت زراعی) و محرک کیتوزان (0، 2...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 2

pages  201- 213

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023